De Mindmap is in de jaren zeventig van de vorige eeuw ontstaan en is een kleurrijke visualisatie, waarvan de vorm nog het meest lijkt op een boom of een spin.

Het is een manier waarmee je problemen op een creatieve manier kunt oplossen, die je helpt informatie beter onthouden en ervoor zorgt dat je relaties aan kunt tonen.

---

Stap 1: Wat is een Mindmap?

Tegenwoordig weten we een stuk meer over de werking van ons brein. Daarbij is gebleken dat onze hersenen veel visueler en dynamischer werken dan we vroeger dachten.

Mindmapping is ontstaan als een alternatieve methode voor het lineair noteren van informatie, gedachten en resultaten. Het is als het ware een visuele weergave van de werking van onze hersenen.

Met Mindmaps kun je complexe of uitgebreide materie terugbrengen tot overzichtelijke proporties. Het is bijvoorbeeld een heel effectieve manier om notulen maken rondom een centraal thema.

En heel geschikt om de resultaten van een onderzoek weer te geven, in plaats van punt voor punt (lineair) onderzoeksresultaten op te sommen.

---

Stap 2: Wat een Mindmap je vertelt

Wanneer ons brein zich op iets focust – of dat nu een idee, geluid, beeld, emotie of gedachte is – wordt dat “iets” ons centrale aandachtspunt. Hieraan verbinden onze hersenen talloze andere ideeën, geluiden, beelden, emoties en gedachten.

Wat een Mindmap doet is het visueel maken van de associaties en connecties in je hersenen. Hoe meer associaties en verbindingen onze hersenen maken met een centraal idee, hoe waarschijnlijker het is dat we dit idee zullen onthouden.

Doordat je verbindingen tekent, verwerk je informatie snel en effectief. De verbindingen komen door het tekenen ook op een natuurlijke manier tot stand. Bovendien stimuleert het op deze manier verwerken van informatie je geheugen en creativiteit.

Uiteindelijk is een Mindmap een manier om nieuwe informatie naar boven te halen: welke patronen heb je uiteindelijk ontdekt?

---

Stap 3: Een Mindmap maken is heel simpel

Dit klinkt misschien heel complex, maar het maken van een Mindmap is heel simpel. Denk aan een auto die op de weg rijdt. Hoewel de auto het middelpunt van je aandacht is, zal je merken dat je hersenen er van alles bij verzinnen.

Bijvoorbeeld de kleur van het asfalt, bomen en borden langs de weg, andere auto’s op de weg, misschien ook de inzittenden van de auto.

Omdat mensen in beelden denken en niet in woorden, visualiseren we associaties met een “auto” in onze hersenen. Ons brein maakt bij het denken aan een auto gelijk een visuele kaart (“map”) met alle associaties die we met het woord auto hebben. Dat is de basis van de Mindmap.

---

Stap 4: Brainstormen of direct verder gaan

Sommige mensen vinden het fijn om gelijk te beginnen met het tekenen van een Mindmap (zie stap 5). Anderen willen eerst juist goed op een ongestructureerde manier over hun onderwerp nadenken (brainstormen).

Dit laatste doe je vooral als je niet bezig bent om informatie op te nemen. Schrijf dan gewoon alles op wat in je opkomt als je aan het gekozen onderwerp denkt (in dit voorbeeld dus een auto).

Gebruik alleen steekwoorden, niet hele zinnen. Je hoeft deze informatie ook niet te ordenen, schrijf het gewoon op voor later gebruik.

---

Stap 5: Begin met het maken van jouw Mindmap

Pak een vel blanco papier (zonder lijntjes) en een aantal pennen of potloden met verschillende kleuren. Gebruik minimaal drie verschillende kleuren in je Mindmap, want daarmee onderscheidt je verschillende ideeën van elkaar en onthoud je ze ook beter.

Je schrijft in het midden van het vel het onderwerp in één of twee woorden op (in het voorbeeld dus “auto”). Je kunt dit onderwerp in hoofdletters schrijven om het extra aandacht te geven, wat je zelf het prettigste vindt. Vervolgens trek je om het onderwerp een cirkel.

---

Stap 6: Verder gaan met jouw Mindmap

Nu maak je van de cirkel een stam van een boom of het lijf van de spin. Met verschillende kleuren maak je lijnen die de poten van de spin of de takken van de boom voorstellen. Schrijf langs deze poten of takken de verschillende associaties die je met het onderwerp hebt.

Zorg ervoor dat de eerste woorden die je opschrijft je belangrijkste hoofdassociaties zijn met het onderwerp. Gebruik simpele en korte termen, maar geen zinnen of afkortingen. In het gebruikte voorbeeld schrijf je bijvoorbeeld bij één poot of tak “file” op en bij een andere “rijden”.

---

Stap 7: Voltooien van jouw Mindmap

Vervolgens krijg je bij iedere associatie weer nieuwe associaties. Bijvoorbeeld bij “file” kun je denken aan “wachten” of “ergernis”. Deze nieuwe associaties schrijf je dan weer op, elk langs een nieuwe vertakking die weer afbuigt van de eerder getekende tak of poot.Zo zal je Mindmap zich steeds verder uitbreiden.

De lijnen worden dunner naarmate ze verder van het onderwerp weg gaan. De eerste takken of poten die je tekent zijn dus het dikste. Ieder woord of beeld in een Mindmap moet ook een eigen lijn hebben. Gebruik kleuren en afbeeldingen om onderscheid te maken. Bijvoorbeeld een groen plusteken bij positieve onderwerpen en een rood minteken bij negatieve aftakkingen.

Controleer je Mindmap op consistentie en logica, en vul daar waar nodig aan. Het is geen probleem om een extra vertakking te tekenen als je merkt dat je een belangrijk onderwerp vergeten bent. Zorg er wel voor dat je Mindmap overzichtelijk blijft, anders kun je zowel het grote geheel als de details niet meer goed zien.

---

Stap 8: Hoe jouw Mindmap in je hersenen tot stand komt

Je hebt nu een boom of spin getekend met allerlei vertakkingen / poten waar woorden bij staan. Maar hoe komen je hersenen tot deze visualisatie?

Zoals gezegd maak je bij Mindmaps gebruik van de manier waarop je hersenen werken. Dit wordt ‘radiant thinking’ genoemd, in het Nederlands vertaald als ‘totaalbrein-denken’ of ‘T-denken’.

Je linker- en rechterhersenhelft werken samen om tot een totaalresultaat te komen. Normaal gesproken werken deze niet samen, want de linkerhersenhelft is vooral gericht op logica, analyse en getallen, en de rechterhersenhelft op intuïtie, beelden, kleuren en fantasie.

Laat je creativiteit bij het maken van een Mindmap vooral de vrije loop en wees niet te streng voor jezelf als je een Mindmap maakt. Want om tot het beste resultaat te komen, zullen je beide hersenhelften moeten samenwerken.

---

Stap 9: Hoe kun je jouw Mindmap gebruiken

In jouw Mindmap krijg je grote hoeveelheden relevante informatie over het gekozen onderwerp in een samengeperste vorm. Daarmee kun je snel bepalen wat jouw prioriteiten bij een bepaald onderwerp zijn, of dat nu het maken van je CV is of het bedenken van het plot van een verhaal.

Mindmaps kun je ook gebruiken om nieuwe dingen te maken en op een alternatieve manier problemen aan te pakken. Je kunt Mindmaps gebruiken om een voorstel voor salarisverhoging te maken, je bruiloft concreet vorm te geven of een nieuwe reclamecampagne op te zetten.

Maar je kunt door een Mindmap ook leren beter met je huishoudgeld om te gaan, persoonlijke problemen duidelijk te benoemen of een analyse van je sportgedrag te maken.

---

Stap 10: Mindmaps op de computer maken

Misschien vind je het gebruik van papier ouderwets. Je kunt Mindmaps natuurlijk ook op je computer maken. De software die hiervoor beschikbaar is, wordt steeds beter. Er zijn ook apps om Mindmaps op je smartphone of tablet te kunnen maken.

In het zakenleven wordt mindmapping-software steeds vaker gebruikt voor de meest uiteenlopende doeleinden, van notulen tot volledige projectmanagement. De keuze om een Mindmap op papier of op de computer te maken is echter volledig de jouwe.

Kijk wat voor jou het beste werkt, vooral in de omgeving waar je je Mindmaps het meeste zal maken.